Κατά την δεκαετία του ’80, όπου τα εισαγώμενα από το εξωτερικό προϊόντα έκαναν αισθητή την παρουσία τους στην ελληνική αγορά, το σύνθημα για στροφή στα ελληνικά προϊόντα, είχε «δοθεί» από τον «Σύνδεσμο Προώθησης Ελληνικών Προϊόντων-Επιμένων Ελληνικά» (Σ.Π.Ε.Π.) ή απλά, «Επιμένων Ελληνικά», όπως καθιερώθηκε να λέγεται.
Ο Επιμένων Ελληνικά ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα στη στήριξη της ελληνικής παραγωγής, με εκδηλώσεις, εκθέσεις, βραβεύσεις, δημόσιες καμπάνιες, ενώ εποχή άφησε το τηλεοπτικό σποτ με τον «εισαγόμενο» Νίκο Παπαναστασίου, το οποίο ψηφίστηκε ως το καλύτερο διαφημιστικό σποτ της δεκαετίας του 1980.
Στις μέρες μας, με το ζήτημα της ανάπτυξης να βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας, αρχίζουν ξανά να ωριμάζουν τέτοιες πρωτοβουλίες που τις συναντάμε είτε ως ομάδες στα social media, είτε ως κολεκτίβες συνεργατικής και αλληλέγγυας οικονομίας, είτε και ως…εφαρμογές σε android! Το Made In Greece είναι μια εφαρμογή για Android, η οποία σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τον Ιωάννη Τσιώκο, προγραμματιστή και entrepreneur, που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Ο Ιωάννης ασχολήθηκε με την ιδέα για δύο μήνες το καλοκαίρι του 2015.
Το Made In Greece βοηθά τους χρήστες να ανακαλύψουν τα ελληνικά προϊόντα αρχικά μέσω της σάρωσης του barcode ενός προϊόντος, ώστε να πάρει άμεσο feedback για το εάν αυτό είναι ελληνικό ή όχι. Εάν το προϊόν που έχει σαρώσει δεν είναι ελληνικό, η εφαρμογή θα συστήσει παρόμοια προϊόντα που είναι ελληνικά, εφόσον αυτά έχουν επισημανθεί και φωτογραφηθεί από άλλους χρήστες.
«Δύο μήνες πριν, οι Έλληνες άρχισαν να ευαισθητοποιούνται όλο και περισσότερο στο τομέα της αγοράς ελληνικών προϊόντων. Διάφορες πρωτοβουλίες για την προώθηση τους άρχισαν να εμφανίζονται στα ΜΜΕ. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον προέκυψε και η ιδέα μιας εφαρμογής που θα βοηθούσε τους χρήστες της να βρίσκουν ελληνικά προϊόντα. Αν πρόκειται να ξοδέψεις χρήματα, για να αγοράσεις κάτι, γιατί να μην τα ξοδέψεις σε ένα ελληνικό προϊόν και να βοηθήσεις την οικονομία σου, τους συμπατριώτες σου και τον εαυτό σου;» αναρωτιέται η ομάδα του Made In Greece, την οποία απαρτίζουν πέραν του εμπνευστή της εφαρμογής Γιάννη Τσιώκου και η Βασιλική Μπιθημήτρη, υπεύθυνη επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων της ομάδας.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα του Made In Greece?
Εδώ και τρεις μήνες, από τον Ιούνιο, εμφανίστηκαν κάποια initiatives (πρωτοβουλίες, εγχειρήματα), κάποιες τάσεις για την προώθηση ελληνικών προϊόντων, ήταν τότε που άρχισε να λέγεται «αγοράζετε προϊόντα με το 520 και 521 στα barcodes γιατί αυτά είναι ελληνικά». Νομίζω ότι έχει να κάνει με το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι βλέποντας τη στάση της Γερμανίας, τη στάση των Ευρωπαίων γενικότερα, το πήραν λίγο πατριωτικά και είπαν ok πρέπει να βοηθάμε τον εαυτό μας κι αυτό σημαίνει στροφή προς τα μέσα, προς τα ελληνικά προϊόντα. Αν θέλει κάποιος να ψάξει υπάρχουν initiatives όπως το agorazo ellinika ή διάφορα σε facebook pages.
Οι αριθμοί 520 και 521 δεν ήταν γνωστοί ως ένδειξη ελληνικής προέλευσης μέχρι τότε;
Μα ναι, ούτε σε μένα ήταν γνωστό μέχρι που ακούστηκε στα social media και βγήκε στο διαδίκτυο. Θα ήταν, σίγουρα, στους κλάδους των εμπόρων ή των ανθρώπων της αγοράς γενικά, όχι τόσο στον καταναλωτή. Παράλληλα ακουγόταν φυσικά ότι αυτό το barcode δεν σου δίνει εγγύηση 100% ότι το όποιο προϊόν με αυτή την ένδειξη είναι ελληνικό. Πρέπει να αρχίσω να διαβάζω τη συσκευασία και μερικές φορές εάν δεν συμφέρει την εταιρία, δεν αναγράφεται η χώρα κατασκευής. Το Made In Greece συστήνει ένα πρακτικό τρόπο στους χρήστες/καταναλωτές να τσεκάρουν αυτό το πράγμα που λέει και το όνομα του.
Άρα ποιο προϊόν είναι ελληνικό;
Ναι ισχύει, τίθεται πολλές φορές το ερώτημα αυτό, εάν ένα προϊόν είναι ελληνικό τι σημαίνει; Ότι είναι ελληνικών συμφερόντων, είναι εκείνο στο οποίο εργάζονται Έλληνες για την παρασκευή του, είναι εκείνο το προϊόν που οι εγκαταστάσεις της εταιρίας βρίσκονται στην Ελλάδα; Για μένα δεν υπάρχει σαφής ορισμός και διαχωρισμός. Εμένα με νοιάζει ο κόσμος να αγοράζει πράγματα επειδή υπάρχει ένας ελληνικός παράγοντας πίσω από αυτό, είτε ανήκει σε ελληνική εταιρεία, είτε σε Έλληνες ιδιοκτήτες είτε επειδή δίνει λεφτά σε ‘Έλληνες, δεν με νοιάζει κάτι παραπάνω.
Εσύ δηλαδή δεν θέλεις να ξέρεις εάν ένα προϊόν της αγοράς έχει όντως παρασκευαστεί στην Ελλάδα;
Εάν έχει γίνει αυτό σούπερ, εάν ανήκει σε Έλληνα σούπερ, εάν όλα γίνονται εδώ, τέλεια! Εάν τώρα κάτι κατασκευάζεται στην Ιταλία και το φέρνουν πίσω, δεν έγινε και κάτι. Δεν υπάρχει λόγος να ψάχνουμε εάν κάτι είνα αμιγώς ελληνικό, τα περισσότερα πράγματα δεν είναι. Κι αν θες τόσο πολύ να το ψάξεις, μπορείς να πάρεις τηλέφωνο την εκάστοτε εταιρεία, ανεξαρτήτως των πληροφοριών που δημοσιεύονται. Αλλά δεν μπορείς να πάρεις 2 εκατομμύρια τηλέφωνα για να μάθεις για το καθένα, επίσης όντως επώνυμα ρούχα κατασκευάζονται στην Κίνα ή το Βιετνάμ επειδή το εργοστάσιο είναι εκεί, αυτό δεν δηλώνει προέλευση, δηλώνει παρασκευή, είναι κάτι αγγλικό ή ισπανικό αλλά παρασκευάζεται στην Κίνα, που είναι πολύ κλασικό.
Barcode συναντάς σε κάθε προϊόν; Στα σούπερ μάρκετ βλέπεις το ίδιο barcode;
Ναι πιστεύω πως σχεδόν σε όλα τα συσκευασμένα προϊόντα υπάρχει barcode απλά σημασία έχει και ο χώρος από τον οποίο ψωνίζεις. Τα Carrefour έχουν δικό τους barcode στις ελιές ακόμα κι αν είναι η ίδια ελιά, που πωλείται από τον ΑΒ. Το 520 στην πραγματικότητα δεν ισχύει, απλά σημαίνει ότι ο κατασκευαστής πήγε και πήρε τον “χ” κωδικό από την ελληνική εταιρεία που εκδίδει κωδικούς. Για παράδειγμα το απορρυπαντικό ΟΜΟ το οποίο θεωρείται ελληνικής προέλευσης, δεν είναι, έχει πουληθεί, ωστόσο ξεκινά από 520.
Μίλα μου λίγο για το Made In Greece; Τι παραπάνω «δίνει» στον καταναλωτή αυτή η εφαρμογή εάν λες ότι ποτέ δεν μπορείς να είσαι βέβαιος για την ελληνικότητα ενός προϊόντος;
Κοίτα, δεν υπάρχει μέχρι στιγμής καμία βάση δεδομένων που να σου λέει ότι ένα προϊόν είναι ελληνικό, όπως και δεν σου λέει ότι αυτό είναι νεράκι ή καρπούζι. Άρα ξεκινάμε με μία βάση μηδέν, οπότε πρέπει εσύ να τη χτίσεις, εν προκειμένω το application που έφτιαξα. Ακόμα και στην εταιρεία που δίνει τους κωδικούς να πήγαινα και να ζήταγα όλους τους κωδικούς ρωτώντας ποιοι είναι οι ελληνικοί και ποιοι δεν είναι, θα μου έλεγαν, ένα: δεν μπορούμε να στους δώσουμε, πρέπει κάθε εταιρεία να σου δώσει τα δικά της βάσει νόμου και δύο: δεν γνωρίζουμε εάν όντως αυτό το προϊόν είναι ελληνικό ή όχι, οπότε θα έπρεπε πάλι να το ψάξω ο ίδιος. Ο πιο αντικειμενικός παράγοντας για μένα είναι το crowd, οι χρήστες. Η αλήθεια έγκειται σε αυτό που ξέρει το πλήθος, γι’αυτό και πρέπει να ρωτήσεις πολύ κόσμο για να βγάλεις το μέσο όρο. Αυτή είναι και η φιλοσοφία των περισσότερων προγραμμάτων, βλέπε Google. Εάν μεμονωμένα ο καθένας μας το ψάξει πέρα από το barcode, εννοείται πως μπορεί να μάθει, αυτός είναι και ο στόχος της εφαρμογής Made In Greece. Ξεκινάει με την υπόθεση ότι το 520-521 είναι δείκτες ότι το προϊόν είναι ελληνικό (κάτι που ισχύει απ’ όσο ξέρω για το 90% των προϊόντων).
Άρα υπάρχει και περίπτωση λάθους σε αυτήν την εφαρμογή.
Φυσικά παντού μπορείς να παρατηρήσεις σφάλμα, δεν είναι αντικειμενική η απάντηση. Η διαφορά με άλλες εφαρμογές είναι ότι ο χρήστης που διαφωνεί ή το ξέρει πολύ καλά ότι για το συγκεκριμένο προϊόν που σκανάρει με την κάμερα του μέσω του Made In Greece, δεν είναι ελληνικό, μπορεί να το ψάξει, να το επαληθεύσει και να κάνει report βγάζοντας το φωτογραφία και εγώ μετά από ένα αριθμό reports για το ίδιο προϊόν, παίρνω τηλέφωνο την εταρεία, το ελέγχω και ο server το καταχωρεί. Θέλει ένα manual έλεγχο, θα μπορούσα να το κάνω να γίνεται αυτόματα είναι πολύ εύκολο, όμως ελέγχω manually, ο καθένας μπορεί να δώσει μία ψήφο και με αυτόν τον τρόπο μοιράζεται η γνώση, ξεκινάει από 5 ανθρώπους και οι 5 γίνονται 5 εκατομμύρια.
Υπάρχουν κατηγορίες προϊόντων στο Made In Greece που σου προτείνουν κατευθείαν τα αντίστοιχα ελεγμένα στην αγορά;
Αυτό υπάρχει, ναι. Κάθε φορά που σαρώνω προϊόντα σε ένα σούπερ μάρκετ, αυτή η κίνηση δίδεται σαν πληροφορία και καταχωρείται στον server που βρίσκεται στην Ιρλανδία, ότι έγινε από το τάδε id unique (μοναδικό όνομα χρήστη). Βλέπει τα barcodes από τα scans που έχεις κάνει και συμπεραίνει ότι συσχετίζονται και αυτό πώς; Επειδή τα έκανα scan το ένα μετά το άλλο, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Συνήθως εάν έχεις σκανάρει κάτι και μετά από 2 λεπτά κάτι άλλο, τα δύο αυτό προϊόντα μεταξύ τους συσχετίζονται. Αυτός είναι ένας τρόπος για να γίνει μία κατηγοριοποίηση. Όταν συνεχίζεται αυτό και από άλλους χρήστες που σκανάρουν τα ίδια με σένα, θα ψάξει φωτογραφία και θα στη στείλει. Τη φωτογραφία την έχει τραβήξει χρήστης, γιατί το application του δίνει την επιλογή «Στηρίζω», μέσω της οποίας προς το παρόν, μπορεί κάποιος να βγάλει φωτογραφία και το barcode να συνδεθεί με αυτόν τον τρόπο με αυτήν και το προϊόν κατ’επέκταση. Από τη μία υπάρχει η επιλογή αυτή και από την άλλη το «Δεν είναι», το οποίο όταν το πατήσεις, δίνεις την πληροφορία στον server ότι το σκαναρισμένο προϊόν δεν είναι ελληνικό και μετά η διαδικασία είναι όπως την περιέγραψα πιο πάνω. Το κινητό σου λοιπόν μαθαίνει τις εξαιρέσεις, έτσι ακόμα και αν είσαι off line μπορείς να ανατρέξεις στην εφαρμογή και να δεις, είναι καταχωρημένο στη μνήμη. Το πιο δύσκολο είναι το κομμάτι που αφορά τον server, ο οποίος βλέπει τη δράση των χρηστών, το πώς και σε τι συχνότητα σκανάρουν, δημιουργεί ένα graph chart (βάση δεδομένων), που δείχνει ότι αυτό το barcode σχετίζεται με εκείνο τόσο πολύ, με το άλλο τόσο λίγο και ούτω κάθ’εξής, αλλά πάντα πάνω στο πώς το χειρίζεσαι εσύ κι εγώ, οι χρήστες.
Αν εγώ σκανάρω τρία διαφορετικά πράγματα μεταξύ τους, πώς καταλαβαίνει τι είναι τι;
Δεν μπορεί να ξέρει, απλά συνήθως σκανάρουμε κοντινά μεταξύ τους πράγματα. Αλλά αν σκανάρεις πρώτα ένα μπουκάλι νερό και μετά τσιγάρα, η εφαρμογή θα τα δει ως κοντινά, αλλά σημασία έχει το aggregate (άθροισμα), ο μέσος όρος κινείται σκανάρωντας συγγενή προϊόντα, από το ίδιο ράφι.
Η εφαρμογή βγήκε στο internet το Σεπτέμβριο. Βλέπεις κίνηση το έχουν μάθει αρκετοί μέχρι στιγμής;
Ναι βέβαια, από τις πρώτες μέρες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί πάνω από 1.500 downloads, πάνω από 30.000 scans και έχουν βγει πάνω από 400 φωτογραφίες, ενώ είναι ήδη καταχωρημένα γύρω στα 3.500 προϊόντα. Δεν το περίμενα! Γενικά να ξέρεις, στους χρήστες έγκειται η επιτυχία και η εξέλιξη μιας εφαρμογής τέτοιου είδους, όταν διπλασιαστούν και τριπλασιαστούν οι χρήστες η εφαρμογή θα «ξέρει» περισσότερα απ’ ότι τώρα, θα είναι πιο αναβαθμισμένη, ούτως ή άλλως είναι συνεχώς updated λόγω διαδικτύου.
Το Made In Greece είναι για όλους ανοιχτό; Δεν υπάρχει οικονομική επιβάρυνση;
Καμία φυσικά, τέτοιου είδους εφαρμογές δεν κοστίζουν. Σε μένα που το τρέχω κοστίζει κάτι λίγα αλλά δεν έχει σημασία, ήθελα να το κάνω πράξη και παίρνω ήδη ικανοποίηση από το ότι υπάρχει και ολοκληρώθηκε.
Πέρα από την πρωτοτυπία μιας τέτοιας εφαρμογής τι άλλο σε κινητοποίησε να το φέρεις εις πέρας;
Ακριβώς το ότι είναι ενδιαφέρον challenge να παρακολουθείς τη χρήση ενός τέτοιου εγχειρήματος και το πόσο γρήγορα και ανέξοδα μπορεί αυτό να δικτυωθεί και να μαθευτεί. Είναι μια ιδέα μου σχετικά πρόσφατη, η οποία πυροδοτήθηκε από το ντόρο που έγινε στα social media από τον Ιούνιο και μετά με τις ελληνικές επωνυμίες και προελεύσεις, άρχισαν όλοι να ενδιαφέρονται για το τι είναι ελληνικό και τι όχι. Εκμεταλλεύτηκα φυσικά και την ταξινόμηση που γίνεται στα σούπερ μάρκετ, εσύ πας και τσεκάρεις τη συσκευασία και εγώ «κλέβω» ακριβώς αυτό που κάνεις εσύ, αυτή τη συνήθεια και κατ’επέκταση αυτό που μαθαίνεις. Η πρόταση μου στην τάση προώθησης των ελληνικών προϊόντων είναι το Made In Greece και βλέπουμε.
Μου ανέφερες πριν ξεκινήσουμε ότι έχεις ζήσει αρκετά στο εξωτερικό, Λονδίνο – Αμερική. Τι σε έκανε να ξαναγυρίσεις;
Δεν υπάρχει καλύτερη χώρα από την Ελλάδα. Έχω μείνει αρκετά χρόνια και στο Λονδίνο και στην Αμερική και το λέω χωρίς επιφύλαξη. Στο εξωτερικό μαθαίνεις μια δουλειά για τον πρώτο μισό ή ένα χρόνο που είσαι εκεί και μετά η ίδια η δουλειά σε ξεζουμίζει σε αυτά που έμαθες. Ωστόσο, πρέπει να βγεις, για να πάρεις ό,τι εμπειρία και γνώση σου δοθεί και να την φέρεις πίσω, όχι να βγεις με τη λογική να κάτσεις μόνιμα, σε καμία περίπτωση. Για μένα, όνειρο κάθε Έλληνα είναι κάποια στιγμή να επιστρέψει πίσω, να μείνει εδώ. Θα ακουστεί περίεργο αυτό που θα πω, αλλά η ποιότητα της ζωής και της εμπειρίας στην Ελλάδα δεν συγκρίνεται για παράδειγμα με αυτή του Λονδίνου, εδώ έχουμε ήλιο και εάν αξιοποιούσαμε περισσότερο τα προϊόντα που παράγονται εδώ και έκλεινε προς τα μέσα η οικονομία και το εμπόριο, τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά. Τα στερεότυπα που έχουμε για τους Γερμανούς ή τους Άγγλους είναι φαντασιώσεις Οι Έλληνες είναι πολύ εργατικοί και φιλότιμοι, αλλά δυστυχώς έχουν την πεποίθηση ότι είναι οι χειρότεροι, είναι τελείως λάθος αυτό. Μπορείς να πάρεις καινοτόμες ιδέες και μεθόδους από το εξωτερικό και να τις φέρεις εδώ, αυτός θα έπρεπε να είναι ο στόχος των νέων παιδιών που έχουν φύγει.
Πώς βλέπεις την ελληνική αγορά προϊόντων; Κάνε μου ένα σχόλιο για το μέλλον της.
Πιστεύω ότι έχουμε πολύ δρόμο για να μπορέσουμε να αντιπαρατεθούμε μεγάλες πολυεθνικές, αυτά είναι θέματα ανάπτυξης και οικονομίας. Μάλιστα όπως είχε προτείνει κάποιος αναλυτής φτιάχνοντας μια τύπου μαθηματική σχέση, εάν η ελληνική οικονομία έκλινε περισσότερο στον εαυτό της και λιγότερο στις εισαγωγές της, το χρέος θα μπορούσε και να αποπληρωθεί σε διάστημα τριών ετών. Εν πάση περιπτώσει, ο Έλληνας θεωρώ ότι πλέον είναι συνειδητοποιημένος, φαίνεται και από τις φωτογραφίες που τραβάνε οι χρήστες του Made In Greece κι ενώ ήμουν επιφυλακτικός για το ποιος θα κάτσει να διαβάσει τις οδηγίες και την περιγραφή που δίνω, όταν κάποιος εγκαθιστά την εφαρμογή σε λειτουργικό σύστημα android, τελικά το έκαναν.
Πριν 5 χρόνια πώς πιστεύεις ότι θα αντιδρούσε ο Έλληνας καταναλωτής απέναντι σε μια τέτοια εφαρμογή;
Απλά θεωρώ ότι δεν θα έδινε καμία σημασία, δεν θα ήξεραν καν τους αριθμούς 520-521 και γενικά δεν υπήρχε αυτή η τάση να αναδειχθούμε κόντρα, αλλά και με βάση τις επιταγές του εξωτερικού. Παλιά, σημασία είχε η μάρκα, αυτό που ενδιέφερε τον καταναλωτή, έπειτα το πόσο οικονομικό είναι και τώρα σε αυτό προστέθηκε η προέλευση.
Η ομάδα του Made In Greece:
Ιωάννης Τσιώκος
ioannis@madeingreeceapp.gr
https://www.facebook.com/iwind
O Ιωάννης έχει εργαστεί ως Σύμβουλος Στρατηγικής στην Αθήνα και ως Equities Research Analyst στο Λονδίνο. Πριν από αυτό, ηγήθηκε μιας ομάδας έξι προγραμματιστών στη Bangalore της Ινδίας (project Glupod). Κατέχει MSc στα χρηματοοικονομικά από το IE Business School της Μαδρίτης, και BSc στη Πληροφορική και Βιοχημεία από το University of Massachusetts στο Amherst.
Βασιλική Μπιθημήτρη
valia@madeingreeceapp.gr
https://www.facebook.com/v.bithimitri
Η Βασιλική Μπιθημήτρη είναι απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, από το οποίο κατέχει BSc στο τομέα των εφαρμοσμένων μαθηματικών και φυσικών επιστημών, και MSc στη μαθηματική μοντελοποίηση (χρηματοοικονομικά και τεχνολογία). Γνώστης Αγγλικών, Γαλλικών και Ισπανικών, η Βασιλική έχει εργαστεί σαν Financial Advisor στον ΟΤΕ και σαν Καθηγήτρια Μαθηματικών.
